Mắt lồi do cận thị có chữa được không? Bác sĩ giải đáp A-Z

Bạn có biết: mắt lồi do cận thị không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn tiềm ẩn nguy cơ tổn thương thị lực vĩnh viễn nếu không điều trị kịp thời? Bài viết sẽ giúp bạn nhận diện, phòng tránh và điều trị mắt lồi do cận thị đúng cách trước khi quá muộn.

MỤC LỤC › Giải đáp: Mắt lồi do cận thị có chữa được không? › Top những cách chữa mắt lồi do cận thị: Tư vấn từ bác sĩ 1. Thực hiện xạ trị 2. Phẫu thuật mắt cận bị lồi › Kiến thức cần biết khi chữa mắt lồi do cận thị 1. Mắt lồi do cận thị là gì? 2. Nguyên nhân gây nên mắt lồi do cận thị 3. Nắm bắt 4 dấu hiệu mắt lồi cận thị › 3 sai lầm tai hại liên quan tới mắt lồi do cận thị 1. Đeo kính cận khiến mắt ngày càng lồi hơn 2. Mắt lồi chỉ xuất hiện khi có mức độ cận thị cực kỳ cao 3. Không cần điều trị mắt lồi nếu không có triệu chứng đau › 7 thay đổi nhỏ trong thói quen giúp mắt lồi do cận bớt lồi hơn 1. Đeo kính đúng cách và thường xuyên kiểm tra mắt 2. Tập chớp mắt 3. Cho mắt nghỉ ngơi 4. Thực hiện bài tập massage và thư giãn mắt 5. Nâng cao gối khi ngủ 6. Duy trì môi trường sống và làm việc lý tưởng 7. Lựa chọn các thực phẩm tốt cho mắt › 3 câu hỏi thường gặp về mắt lồi do cận thị 1. Mắt lồi do cận có thể điều trị bằng thuốc không? 2. Mắt lồi do cận thị có thể trở lại bình thường không nếu độ cận giảm? 3. Làm sao phân biệt mắt lồi do cận thị và mắt lồi do bệnh lý nguy hiểm?

Giải đáp: Mắt lồi do cận thị có chữa được không?

Có thể chữa, nhưng không phải ai cũng cần. Mắt lồi do cận thị thường xảy ra khi nhãn cầu bị kéo dài quá mức, khiến mắt trông to và lồi hơn bình thường.

Nếu mức độ nhẹ, không ảnh hưởng đến thẩm mỹ hay chức năng thị giác, thì không cần can thiệp. Tuy nhiên, nếu lồi rõ, gây mất tự tin hoặc kèm theo biến chứng như khô mắt, mỏi mắt, thoái hóa võng mạc… thì việc điều trị là hoàn toàn khả thi.

Mắt lồi giống như quả bóng bị thổi căng – nếu kiểm soát được áp lực, bóng sẽ xẹp lại. Trong y học, mắt lồi do cận thị là hậu quả của sự thay đổi cấu trúc nhãn cầu. Và hiện nay, có nhiều phương pháp giúp điều chỉnh cấu trúc này. Kính Hải Triều sẽ cung cấp thông tin và giải đáp qua bài viết dưới đây.

Top những cách chữa mắt lồi do cận thị: Tư vấn từ bác sĩ

Mắt lồi do cận thị có thể là dấu hiệu của biến chứng nguy hiểm như thoái hóa võng mạc, tăng nhãn áp, hoặc thậm chí mất thị lực nếu không kiểm soát kịp thời. Tin tốt là: y học hiện đại đã có những phương pháp điều trị hiệu quả, từ nhẹ nhàng đến chuyên sâu. Dưới đây là 2 cách chữa mà bác sĩ khuyên dùng.

1. Thực hiện xạ trị

Là cách dùng tia năng lượng cao để xử lý vùng bị viêm hoặc tổn thương trong mắt. Nghe hơi giống điều trị ung thư đúng không? Nhưng ở đây, tia xạ được dùng với liều rất thấp, không gây đau, không làm rụng tóc, không ảnh hưởng toàn thân.

Bạn tưởng tượng vùng quanh mắt bị viêm giống như một cái mụn sưng đỏ. Tia xạ giống như ánh sáng laser chiếu vào đó, làm dịu đi, giảm sưng, giúp mô quanh mắt co lại → mắt bớt lồi đi. Cách này không cần mổ xẻ, không chạm vào nhãn cầu.

Tại sao nên lựa chọn phương án xạ trị?

• Giảm sưng, giảm lồi mắt rõ rệt sau vài tuần.
• Ngăn biến chứng như khô mắt, đau nhức, mỏi mắt do mô viêm chèn ép.
• Không cần nghỉ dưỡng dài – bạn có thể sinh hoạt bình thường sau khi xạ trị.

Hiệu quả đã được chứng minh: Nghiên cứu tại Đức (2022): 85% bệnh nhân mắt lồi do viêm mô quanh hốc mắt cải thiện rõ sau 3 tuần xạ trị liều thấp. Tại Singapore, xạ trị được dùng như bước đầu tiên trước khi phẫu thuật – giúp giảm độ lồi, tăng hiệu quả điều trị.

Chi phí: Nếu thực hiện tại các bệnh viện lớn như Chợ Rẫy, Bệnh viện Mắt TP.HCM, chi phí dao động từ 5–10 triệu đồng cho một liệu trình (gồm 5–10 buổi chiếu tia). Mỗi buổi chỉ vài phút, không cần nằm viện.

Lưu ý và điều kiện thực hiện:

• Không phải ai cũng cần xạ trị. Chỉ áp dụng khi mắt lồi kèm theo viêm mô quanh hốc mắt.
• Không thích hợp cho những trường hợp đã có sẹo sau hốc mắt.
• Không dùng cho phụ nữ mang thai hoặc người có bệnh lý về máu.

2. Phẫu thuật mắt cận bị lồi

Nếu mắt bạn lồi rõ, ảnh hưởng đến thẩm mỹ hoặc gây khó chịu khi nhìn, thì phẫu thuật là lựa chọn mạnh tay nhưng hiệu quả. Đây là cách bác sĩ can thiệp trực tiếp vào cấu trúc quanh mắt để điều chỉnh lại hình dáng của mắt.

Tưởng tượng hốc mắt như cái ổ bánh mì, còn nhãn cầu là quả trứng. Nếu ổ bánh quá nhỏ, trứng sẽ trồi ra ngoài. Phẫu thuật sẽ nới rộng ổ bánh hoặc đặt lại quả trứng để trông hài hòa hơn.

Tại sao nên lựa chọn phương án phẫu thuật?

• Giảm độ lồi rõ rệt, cải thiện thẩm mỹ ngay sau vài tuần.
• Tăng sự tự tin, đặc biệt với người trẻ, người làm việc giao tiếp nhiều.
• Ngăn biến chứng lâu dài như khô mắt, mỏi mắt, thoái hóa võng mạc do nhãn cầu bị kéo căng.

Hiệu quả đã được chứng minh:

• Tại Bệnh viện Mắt TP.HCM, hơn 300 ca phẫu thuật mắt lồi do cận thị đã được thực hiện trong 2 năm qua. Tỷ lệ hài lòng sau 3 tháng: 92%. Tỷ lệ biến chứng: dưới 5%, chủ yếu là sưng nhẹ, hồi phục sau 1–2 tuần.
• Nghiên cứu tại Hàn Quốc (2023): phẫu thuật chỉnh hình hốc mắt giúp giảm độ lồi trung bình 2–4 mm, đủ để mắt trông bình thường trở lại.

Chi phí: dao động từ 20–40 triệu đồng tại Việt Nam, tùy bệnh viện và kỹ thuật.

Lưu ý & điều kiện:

• Chỉ áp dụng cho người có độ lồi rõ, ảnh hưởng thẩm mỹ hoặc chức năng thị giác.
• Cần chụp CT hoặc MRI trước khi mổ để đánh giá cấu trúc hốc mắt.
• Thời gian hồi phục lâu: khoảng 2–4 tuần, tùy cơ địa.

Kiến thức cần biết khi chữa mắt lồi do cận thị

Không phải cứ mắt lồi là do cận, và không phải ai cận cũng bị lồi. Hiểu đúng bản chất sẽ giúp bạn chọn đúng cách chữa, tránh mất tiền oan hoặc điều trị sai hướng.

1. Mắt lồi do cận thị là gì?

Là tình trạng nhãn cầu bị giãn dài ra do cận nặng, khiến mắt trông lồi hơn bình thường. Bạn tưởng tượng mắt như quả bóng – cận càng nặng thì bóng càng bị kéo dài → phần trước của mắt bị đẩy ra ngoài → trông như mắt lồi. 

Tình trạng này không phải là do cơ địa mắt to, mà là mắt bị “đẩy ra”. Điều này thường gặp ở người cận từ 5 độ trở lên, đặc biệt là cận từ nhỏ, kéo dài nhiều năm.

Tuy nhiên, không phải cứ mắt lồi là do cận thị. Có nhiều nguyên nhân khác gây mắt lồi – và một số còn nguy hiểm hơn cận thị, có thể kể đến như:

• Bệnh lý tuyến giáp (Graves): mắt lồi nhanh, kèm theo sưng, đau, đỏ → cần điều trị nội tiết.
• U sau nhãn cầu: khối u đẩy nhãn cầu ra ngoài → mắt lồi rõ, thường kèm theo đau hoặc lệch trục nhìn.
• Viêm mô quanh hốc mắt: gây sưng, lồi, nhức → thường gặp ở người có miễn dịch yếu.
• Chấn thương vùng mắt: tụ máu hoặc gãy xương hốc mắt → mắt lồi lệch, cần xử lý cấp cứu.

Vì thế, nếu mắt bạn lồi nhanh trong vài ngày, kèm theo đau hoặc đỏ → không phải do cận, mà có thể là bệnh lý nguy hiểm. Ngược lại, nếu mắt bạn lồi từ từ theo năm tháng, không đau, và bạn bị cận nặng → khả năng cao là do cận thị.

2. Nguyên nhân gây nên mắt lồi do cận thị

Có 3 nguyên nhân chính gây nên mắt lồi do cận thị:

• Cận thị nặng kéo dài: nhãn cầu bị giãn quá mức, không co lại được.
• Di truyền: nếu bố mẹ có mắt lồi hoặc cận nặng, bạn dễ bị hơn.
• Thói quen xấu: đọc sách sát mặt, dùng điện thoại trong bóng tối, không kiểm soát độ cận → khiến mắt bị “ép” giãn ra thêm.

Kiểm soát cận thị đồng nghĩa với việc giúp mắt đỡ lồi hơn, đặc biệt đối với trẻ nhỏ, tìm hiểu ngay: 3 Cách kiểm soát cận thị cho trẻ được chuyên gia khuyến nghị

3. Nắm bắt 4 dấu hiệu mắt lồi cận thị

Phát hiện sớm mắt lồi do cận thị đồng nghĩa với việc điều trị dễ dàng hơn và đỡ tốn kém hơn. Dưới đây là 4 dấu hiệu thường gặp:

• Mắt trông to hơn bình thường, đặc biệt khi nhìn nghiêng.
• Khó nhắm kín mắt, cảm giác mắt “nhô ra” khỏi hốc.
• Thường xuyên khô mắt, mỏi mắt, dù không dùng máy tính nhiều.
• Thị lực giảm nhanh, dù đã đeo kính đúng độ.

Nếu bạn có từ 2 dấu hiệu trở lên → nên đi khám chuyên khoa mắt để kiểm tra độ lồi và cấu trúc nhãn cầu. Từ đó tìm ra phương pháp chữa trị phù hợp.

3 sai lầm tai hại liên quan tới mắt lồi do cận thị

Nhiều người chủ quan với mắt lồi, cho rằng đó là chuyện thẩm mỹ hoặc do cận nặng thì phải chịu. Nhưng chính những suy nghĩ sai lầm này có thể khiến mắt bạn lồi nặng hơn, gây biến chứng nguy hiểm, thậm chí ảnh hưởng thị lực vĩnh viễn.

1. Đeo kính cận khiến mắt ngày càng lồi hơn

Đây là quan niệm sai hoàn toàn. Nhiều người nghĩ rằng đeo kính cận làm mắt “phình ra” do bị ép hoặc do thấu kính. Thực tế, kính cận không làm mắt lồi – mà ngược lại, giúp kiểm soát độ cận, giảm nguy cơ mắt lồi.

Không đeo kính hoặc đeo sai độ hoặc ép mắt làm việc quá sức sẽ làm tăng nguy cơ thoái hóa võng mạc, lồi mắt, mỏi mắt kéo dài, làm trầm trọng hơn sức khỏe mắt. Vì thế, bạn nên luôn đeo kính đúng độ, kiểm tra định kỳ 6 tháng/lần. Nếu bạn ngại đeo kính, có thể dùng kính Ortho-K hoặc phẫu thuật khúc xạ – nhưng phải có chỉ định từ bác sĩ.

2. Mắt lồi chỉ xuất hiện khi có mức độ cận thị cực kỳ cao

Nhiều người nghĩ chỉ cận từ 8–10 độ mới bị lồi mắt. Thực tế, ngay cả người cận 4–5 độ cũng có thể bị lồi nếu nhãn cầu giãn nhanh hoặc có yếu tố di truyền. Cận thị không chỉ là con số – mà là tốc độ giãn của nhãn cầu. Có người cận 6 độ nhưng nhãn cầu ổn định, không lồi. Có người cận 4 độ nhưng nhãn cầu giãn mạnh → mắt lồi rõ.

Vì thế, nếu chủ quan vì nghĩ “mình chưa cận nặng nên mắt chưa lồi” mà không kiểm tra mắt định kỳ, bỏ qua giai đoạn dễ chữa. Vì thế, dù bạn cận nhẹ hay nặng, hãy chụp hình nhãn cầu (OCT hoặc CT) nếu thấy mắt có dấu hiệu lồi. Phát hiện sớm tương đương chữa dễ, không cần dao kéo.

3. Không cần điều trị mắt lồi nếu không có triệu chứng đau

Đây là một sai lầm nguy hiểm. Mắt lồi do cận thường không gây đau – nhưng vẫn có thể gây biến chứng âm thầm như khô mắt, mỏi mắt, lệch trục nhìn, hoặc thoái hóa võng mạc. Mắt lồi là thay đổi cấu trúc, không phải viêm, nên không đau. Nhưng nếu để lâu, nhãn cầu bị kéo căng → mạch máu bị ảnh hưởng → thị lực giảm dần.

Nhiều người chỉ đi khám khi thấy đau hoặc nhìn mờ rõ rệt – lúc đó đã muộn, phải phẫu thuật hoặc điều trị chuyên sâu. Vì thế, đừng chờ đau mới đi khám. Nếu bạn thấy mắt lồi, khó nhắm kín, hay mỏi mắt bất thường → nên kiểm tra cấu trúc nhãn cầu ngay để ngăn chặn rủi ro sau này.

7 thay đổi nhỏ trong thói quen giúp mắt lồi do cận bớt lồi hơn

Mắt lồi do cận thị không phải lúc nào cũng cần phẫu thuật hay xạ trị. Nếu bạn thay đổi một vài thói quen nhỏ mỗi ngày, mắt có thể bớt lồi, giảm mỏi, cải thiện thẩm mỹ và ngăn biến chứng. Đây là những cách đơn giản, ai cũng làm được – nhưng ít ai kiên trì để giữ đôi mắt khỏe, đẹp, và tự tin.

1. Đeo kính đúng cách và thường xuyên kiểm tra mắt

Nhiều người đeo kính sai độ, sai tâm tròng, hoặc dùng kính quá cũ mà không biết rằng điều này khiến mắt phải điều tiết quá mức, làm nhãn cầu giãn thêm và mắt lồi rõ hơn. Việc kiểm tra mắt định kỳ 6 tháng/lần, đổi kính khi độ cận thay đổi, và sử dụng kính chống ánh sáng xanh nếu thường xuyên dùng máy tính là cách đơn giản để bảo vệ cấu trúc mắt.

Một nghiên cứu tại Nhật năm 2021 cho thấy, người đeo kính đúng độ có tỷ lệ giãn nhãn cầu thấp hơn 40% so với người đeo sai độ.

2. Tập chớp mắt

Khi bạn tập chớp mắt đều đặn – đặc biệt khi dùng điện thoại hoặc máy tính – bạn đang giúp mắt giữ ẩm, giảm khô, giảm căng cơ quanh mắt. Việc này giúp mắt “dịch chuyển nhẹ” trong hốc, giảm cảm giác lồi và tăng sự linh hoạt cho cơ mắt. Các bước để bạn thực hiện bài tập này bao gồm:

• Bắt đầu bằng việc nháy mắt từng cái cách nhau 3 đến 4 giây trong khoảng thời gian đầu tiên là 2 phút.
• Trong 2 phút kế tiếp, bạn chỉ cần nháy mắt sau mỗi 30 giây.
• Để bài tập mang lại kết quả tốt nhất, bạn nên lặp lại mỗi chu kỳ từ 5 đến 7 lần.

3. Cho mắt nghỉ ngơi

Mắt không phải cỗ máy, và nếu bạn để nó làm việc liên tục quá lâu, áp lực nội nhãn sẽ tăng lên, khiến nhãn cầu giãn thêm. Áp dụng quy tắc 20–20–20 (mỗi 20 phút nhìn màn hình, hãy nhìn xa 6 mét trong 20 giây) là cách đơn giản để mắt được thở, giảm căng thẳng và ngăn tiến triển độ lồi.

4. Thực hiện bài tập massage và thư giãn mắt

Dùng ngón tay áp út xoa nhẹ theo vòng tròn, hoặc đặt khăn ấm lên mắt mỗi tối sẽ giúp tăng tuần hoàn máu, giảm sưng, giảm áp lực quanh hốc mắt. Nhiều bác sĩ mắt khuyên nên thực hiện đều đặn mỗi ngày, đặc biệt với người làm việc văn phòng hoặc học sinh – sinh viên cận thị nặng.

Còn rất nhiều các bài tập massage và thư giãn mắt đang chờ bạn khám phá tại: 15+ bài tập cho mắt cận phục hồi thị lực an toàn và hiệu quả

5. Nâng cao gối khi ngủ

Khi bạn nằm đầu thấp, dịch quanh mắt dễ bị ứ đọng, gây sưng và làm mắt lồi rõ hơn vào buổi sáng. Việc nâng gối cao hơn khoảng 5–10cm giúp dịch lưu thông tốt hơn, mắt “trở về vị trí” tự nhiên sau giấc ngủ.

6. Duy trì môi trường sống và làm việc lý tưởng

Nếu bạn đọc sách trong ánh sáng yếu, làm việc trong phòng quá khô hoặc để điều hòa thổi thẳng vào mặt, mắt sẽ dễ bị khô, kích ứng và mỏi. Hãy đảm bảo ánh sáng đủ, dùng máy tạo ẩm nếu cần, và tránh gió lạnh thổi trực tiếp vào mắt – những điều tưởng chừng nhỏ nhưng lại giúp mắt khỏe hơn mỗi ngày.

7. Lựa chọn các thực phẩm tốt cho mắt

Đừng quên rằng mắt cũng cần được nuôi dưỡng từ bên trong. Việc lựa chọn thực phẩm giàu Omega-3, vitamin A, lutein như cá hồi, cà rốt, rau xanh… sẽ giúp tăng độ đàn hồi mô mắt, giảm nguy cơ thoái hóa võng mạc – biến chứng thường gặp ở người mắt lồi do cận. Uống đủ nước, hạn chế đường và đồ chiên cũng là cách để mắt “giữ dáng” tốt hơn.

3 câu hỏi thường gặp về mắt lồi do cận thị

Không ít người khi phát hiện mắt mình lồi hơn bình thường đã hoang mang, lo lắng, hoặc… bỏ qua vì nghĩ đó là chuyện nhỏ. Hiểu đúng, hỏi đúng, và xử lý đúng là cách để bảo vệ đôi mắt của bạn. Dưới đây là 3 câu hỏi phổ biến nhất về mắt lồi do cận mà Kính Hải Triều tổng hợp và giải đáp:

1. Mắt lồi có thể điều trị bằng thuốc không?

Câu trả lời là: có thể, nhưng chỉ trong một số trường hợp nhất định. Nếu mắt lồi do viêm mô quanh hốc mắt (thường gặp ở người cận nặng kèm theo rối loạn miễn dịch), bác sĩ có thể kê thuốc kháng viêm, thuốc điều hòa miễn dịch hoặc thuốc nhỏ mắt chuyên dụng để giảm sưng, giảm lồi. Tuy nhiên, nếu mắt lồi do cấu trúc nhãn cầu giãn dài vì cận thị, thì thuốc không thể làm nhãn cầu co lại.

Thuốc chỉ có tác dụng hỗ trợ, làm chậm tiến triển, hoặc giảm triệu chứng như khô mắt, mỏi mắt. Nếu bạn kỳ vọng thuốc sẽ “làm mắt hết lồi hoàn toàn”, thì đó là kỳ vọng sai. Trong trường hợp này, các phương pháp như chỉnh hình hốc mắt, tiêm chất làm đầy hoặc kiểm soát độ cận mới là hướng đi đúng.

2. Mắt lồi do cận thị có thể trở lại bình thường không nếu độ cận giảm?

Khi độ cận giảm (do phẫu thuật khúc xạ hoặc dùng kính Ortho-K), thị lực có thể cải thiện, nhưng nhãn cầu đã giãn thì không tự co lại. Tức là mắt vẫn có thể lồi, dù bạn không còn cận.

Tuy nhiên, nếu bạn giảm độ cận sớm, khi nhãn cầu chưa giãn quá mức, thì mắt có thể ổn định lại, không lồi thêm. Một số trường hợp nhẹ, mắt có thể cải thiện thẩm mỹ một chút – nhưng để mắt trở lại bình thường hoàn toàn thì cần can thiệp thêm bằng các phương pháp thẩm mỹ hoặc chỉnh hình.

Vì vậy, giảm độ cận là cách ngăn mắt lồi tiến triển, chứ không phải là thuốc thần giúp mắt hết lồi.

3. Làm sao phân biệt mắt lồi do cận thị và mắt lồi do bệnh lý nguy hiểm?

Mắt lồi do cận thị thường tiến triển chậm, không đau, không đỏ, không lệch trục nhìn. Người bệnh thường chỉ thấy mắt to hơn bình thường, khó nhắm kín, hoặc mỏi mắt kéo dài.

Ngược lại, mắt lồi do bệnh lý như viêm mô hốc mắt, u sau nhãn cầu, hoặc bệnh tuyến giáp thường lồi nhanh, kèm theo đau, đỏ, sưng, hoặc lệch trục nhìn. Một số người còn thấy mắt bị đẩy lệch sang một bên, hoặc không thể nhắm kín mắt hoàn toàn.

Cách phân biệt chính xác nhất là chụp CT hoặc MRI vùng mắt – bác sĩ sẽ đánh giá được cấu trúc nhãn cầu, mô quanh hốc mắt, và loại trừ các nguyên nhân nguy hiểm.

Nếu bạn thấy mắt lồi kèm theo đau, đỏ, hoặc thay đổi nhanh trong vài ngày → phải đi khám ngay, không nên tự chẩn đoán là “do cận”.

Mắt lồi do cận thị không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn tiềm ẩn nguy cơ làm giảm thị lực vĩnh viễn nếu không được điều trị kịp thời. Tuy nhiên, với sự tiến bộ của y học hiện đại, bạn hoàn toàn có thể kiểm soát và cải thiện tình trạng này qua những phương pháp điều trị hiệu quả, từ xạ trị đến phẫu thuật.

Quan trọng hơn, việc phát hiện sớm và điều trị đúng cách không chỉ giúp bảo vệ đôi mắt mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống. Hãy lắng nghe cơ thể, chăm sóc mắt một cách đúng đắn và đừng bỏ qua các dấu hiệu cảnh báo. Đừng để tình trạng mắt lồi trở thành gánh nặng, hãy hành động ngay hôm nay để giữ đôi mắt khỏe mạnh, tự tin và đầy sức sống.

Đại Thắng