Tầm nhìn ngoại vi là gì? Định nghĩa và các câu hỏi liên quan

Bạn có biết: Mất tầm nhìn ngoại vi là một trong những nguyên nhân chính gây ra tai nạn giao thông do khả năng quan sát của tài xế bị hạn chế. Vậy tầm nhìn ngoại vi là gì và tại sao lại quan trọng đến vậy?

MỤC LỤC › Tổng quan về tầm nhìn ngoại vi của mắt 1. Tầm nhìn ngoại vi là gì? 2. Tại sao tầm nhìn ngoại vi lại hữu ích? 3. Tầm nhìn ngoại vi ảnh hưởng thế nào đến việc lái xe? › Cảnh báo 6 triệu chứng ảnh hưởng đến tầm nhìn ngoại vi 1. Đốm mắt 2. Nhìn thấy các vì sao 3. Tầm nhìn vạn hoa 4. Điểm mù 5. Bóng đổ thị giác 6. Hào quang thị giác › Lời kết

Tổng quan về tầm nhìn ngoại vi của mắt

Mặc dù chúng ta đều sử dụng tầm nhìn ngoại vi hàng ngày, nhưng ít ai để ý hay tìm hiểu rõ về khả năng vô cùng hữu ích này.

Xem thêm các thuật ngữ và kiến thức thị giác hay:

• Mắt nhìn gần bị nhòe là bệnh gì, cách điều trị đo, cắt kính
• Suy giảm thị lực đột ngột phải làm sao? Dấu hiệu, cách khắc phục
• Tầm nhìn khi về hưu: Hiểu rõ rủi ro và cách bảo vệ mắt

1. Tầm nhìn ngoại vi là gì?

Tầm nhìn ngoại vi, hay còn gọi là tầm nhìn gián tiếp, là khả năng thấy những vật thể ở bên ngoài phạm vi nhìn thẳng trước mặt mà không cần quay đầu hoặc di chuyển mắt. Khác với tầm nhìn chính diện cho phép chúng ta thấy mọi thứ ở phía trước, thị lực ngoại vi lại giúp nhận biết những gì xảy ra ở bên trái, phải, trên và dưới, tạo nên một bức tranh toàn cảnh.

Tuy nhiên, tầm nhìn ngoại vi được tạo ra chủ yếu từ vùng võng mạc ở hai bên mắt nên hình ảnh không được sắc nét như vùng trung tâm. Do đó, khi đảo mắt xung quanh mà không tập trung vào một điểm cố định, chúng ta có thể thấy các vật thể nhưng lại không xác định được chi tiết một cách rõ ràng.

2. Tại sao tầm nhìn ngoại vi lại hữu ích?

Tầm nhìn ngoại vi đóng vai trò quan trọng trong việc mở rộng phạm vi thị giác của mỗi người, cho phép chúng ta nhận biết màu sắc, chuyển động và hình dáng của vật thể bên ngoài tầm nhìn trung tâm.

Điều này rất hữu ích trong nhiều hoạt động hàng ngày, từ đi lại, đọc sách đến lái xe và tham gia các hoạt động thể thao. Thậm chí trong những tình huống nguy hiểm, chẳng hạn như khi một đối tượng bất ngờ xuất hiện ở góc mắt, thị lực ngoại vi giúp chúng ta kịp thời phản ứng để tránh va chạm và giữ an toàn.

3. Tầm nhìn ngoại vi ảnh hưởng thế nào đến việc lái xe?

Khi lái xe, tầm nhìn ngoại vi giúp tài xế quan sát được các phương tiện khác và người đi bộ từ các bên mà không cần quay đầu quá nhiều. Nhờ đó tăng mức độ an toàn và khả năng phản ứng nhanh trong trường hợp các chướng ngại vật đột ngột xuất hiện hay cần thay đổi làn đường.

Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng, mất thị lực ngoại vi là một nguyên nhân quan trọng dẫn đến tai nạn giao thông, bởi vì tài xế không thể thấy được những nguy cơ từ các hướng bên trái hoặc phải ngoài phạm vi nhìn thẳng.

Cảnh báo 6 triệu chứng ảnh hưởng đến tầm nhìn ngoại vi

Suy giảm thị lực ngoại vi có thể là triệu chứng của rất nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng mà chúng ta cần chú ý.

1. Đốm mắt

Đốm mắt là hiện tượng tầm nhìn xuất hiện những mảng tối, chấm tròn hay đường chỉ, đặc biệt là khi nhìn vào nền sáng như bức tường trắng hoặc màn hình máy tính. Nguyên nhân do dịch kính bên trong mắt lỏng dần và chia thành các phần nhỏ trôi tự do, và những gì bạn thấy chính là bóng của chúng.

Đây là hiện tượng bình thường trong quá trình lão hoá. Tuy nhiên, nếu các đốm mắt xuất hiện nhiều và che khuất tầm nhìn ngoại vi, nó có thể là dấu hiệu của các vấn đề nghiêm trọng như bong võng mạc hoặc viêm màng bồ đào. Khi đó, bạn nên đi kiểm tra để phát hiện bệnh và chữa trị kịp thời.

2. Nhìn thấy các vì sao

Hiện tượng “nhìn thấy sao” xảy ra khi bạn thấy các tia lóe sáng, chấm sáng hoặc chớp sáng trong tầm nhìn mà thực tế lại không có bất cứ nguồn sáng nào. Nguyên nhân chủ yếu do chấn thương ở đầu, mắt, đau nửa đầu,… nhưng nghiêm trọng hơn, có thể là dấu hiệu của rách hoặc bong võng mạc và cần được kiểm tra sớm.

3. Tầm nhìn vạn hoa

Tầm nhìn vạn hoa là hiện tượng hình ảnh trước mắt bị vỡ ra và xuất hiện những màu sắc sáng rực, giống như khi nhìn vào một chiếc kính vạn hoa. Những hình ảnh này có thể kéo dài từ vài phút đến một giờ, nguyên nhân chủ yếu do mắt phản ứng với sự gia tăng hoạt động của tế bào thần kinh.

Tuy nhiên, tầm nhìn vạn hoa xuất hiện thường xuyên có thể là dấu hiệu của đau nửa đầu hoặc thậm chí là đột quỵ. Vì vậy bạn cần sớm thăm khám bác sĩ để có biện pháp điều trị kịp thời.

4. Điểm mù

Điểm mù là hiện tượng một phần trong thị lực ngoại vi bị mất, khiến mắt không thể tiếp nhận hình ảnh và nhận thấy các vật thể ở vùng này.  Nếu điểm mù xuất hiện đột ngột hoặc lan rộng, gây ảnh hưởng đến thị lực ngoại vi thì rất có thể là dấu hiệu của các bệnh như tăng nhãn áp, bệnh võng mạc,…

5. Bóng đổ thị giác

Bóng đổ thị giác là hiện tượng xuất hiện những vùng tối giống như “màn che” ở rìa tầm nhìn, gây hạn chế thị lực ngoại vi. Những bóng đổ này có thể có ở một hoặc cả hai mắt, và là triệu chứng của nhiều vấn đề như đột quỵ, nhiễm trùng, tổn thương võng mạc, tắc nghẽn mạch máu mắt,… rất nguy hiểm. Vì vậy, bạn nên tìm đến bác sĩ chuyên khoa mắt khi có dấu hiệu để được kiểm tra và điều trị kịp thời.

6. Hào quang thị giác

Hào quang thị giác là hiện tượng nhìn thấy những ánh sáng chói hoặc các đường nét nhấp nháy gây mất tầm nhìn. Hào quang có thể kéo dài từ 20 đến 30 phút, kèm theo các triệu chứng khác như ù tai, chóng mặt hoặc gặp khó khăn khi nói. Đây là vấn đề thường xảy ra trước hoặc cùng lúc với chứng đau nửa đầu, gây khó chịu cho người bệnh.

Nếu hiện tượng này xảy ra thường xuyên hoặc có sự thay đổi bất thường, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để có phương án điều trị và kiểm soát tốt hơn.

Lời kết

Tầm nhìn ngoại vi là khả năng thị giác vô cùng quan trọng, giúp chúng ta nhận thấy các vật thể xung quanh và bảo đảm an toàn. Hãy duy trì thói quen kiểm tra mắt định kỳ và chú ý đến các triệu chứng bất thường để điều trị và bảo vệ mắt hiệu quả nhé!

Việt Quỳnh