Ánh sáng xanh là gì, có ở đâu? Tác hại và cách bảo vệ mắt

Ít ai biết rằng, không phải tất cả ánh sáng xanh đều có hại. Có một loại giúp điều hoà nhịp sinh học, nhưng cũng có loại khác âm thầm phá huỷ tế bào võng mạc. Vậy ánh sáng xanh là gì và làm thế nào để phân biệt chúng? Câu trả lời sẽ có ngay sau đây.

Để bảo vệ đôi mắt bạn khỏi tác hại của ánh sáng xanh có hại mà vẫn tận dụng được lợi ích từ ánh sáng xanh tốt, hãy trang bị ngay tròng kính chống ánh sáng xanh chất lượng cao từ Kính Hải Triều – Khám phá ngay!

MỤC LỤC › Giải đáp từ A-Z về ánh sáng xanh bạn nên biết 1. Ánh sáng xanh (bức xạ HEV) là gì? 2. Các loại bước sóng chính 3. Ánh sáng xanh có ở đâu? 4. Ánh sáng xanh có tác dụng gì? › Tác hại nguy hiểm khi tiếp xúc nhiều với ánh sáng xanh tím 1. Hội chứng mỏi mắt kỹ thuật số 2. Gây tổn thương tế bào võng mạc 3. Ảnh hưởng đến giấc ngủ › Kính Hải Triều gợi ý 3 cách bảo vệ mắt khỏi tác hại của ánh sáng xanh 1. Sử dụng tròng kính lọc ánh sáng xanh 2. Bật chế độ lọc ánh sáng xanh trên thiết bị điện tử 3. Giảm thời lượng sử dụng thiết bị điện tử

90% người dùng không biết: Ánh sáng xanh là gì, có bao nhiêu loại?

Nếu bạn nghĩ rằng mỏi mắt sau giờ làm hay trằn trọc mỗi đêm là chuyện bình thường ở huyện thì bạn đã nhầm. Đó chính là những dấu hiệu đầu tiên cho thấy cơ thể đang cầu cứu khỏi sự tấn công của ánh sáng xanh. Đừng bỏ lỡ những thông tin cốt lõi ngay dưới đây để giành lại sức khoẻ và sự thoải mái cho đôi mắt.

1. Ánh sáng xanh là gì?

Hay gọi là bức xạ HEV, là dạng ánh sáng có bước sóng ngắn, năng lượng cao. Nó nằm trong dải quang phổ khả kiến từ 380 đến 500 nanomet.

2. Các loại bước sóng chính

Có hai loại bước sóng chính:

• Bước sóng xanh tím 380-455nm (Có hại): Đây là tia sáng mang năng lượng cao, phát ra từ các thiết bị kỹ thuật số. Nó có khả năng đâm xuyên qua các lớp lọc tự nhiên của mắt và làm tổn thương các tế bào giác mạc.
• Bước sóng xanh ngọc 455-495nm (Có lợi): Chủ yếu đến từ mặt trời, rất cần thiết để điều chỉnh đồng hồ sinh học, giúp cơ thể tỉnh táo vào ban ngày và cải thiện tâm trạng.

3. Ánh sáng xanh có ở đâu?

Ánh sáng xanh hiện diện ở mọi nơi trong cuộc sống, nhưng tác động của nó lên mắt lại phụ thuộc rất nhiều vào nguồn phát. Về cơ bản, chúng ta tiếp xúc từ hai nguồn chính:

• Nguồn tự nhiên – Ánh sáng mặt trời: Đây là nguồn ánh sáng xanh mạnh nhất, chứa cả dải quảng phổ từ xanh ngọc có lợi đến xanh tím có hại. Tuy nhiên cường độ thường được cân bằng trong môi trường tự nhiên. Mối nguy chỉ thực sự xuất hiện khi chúng ta tiếp xúc trực tiếp với ánh năng gắt trong thời gian dài mà không có biện pháp bảo vệ.
• Nguồn nhân tạo – Kẻ thù ở cự ly gần: Các thiết bị điện tử như điện thoại, máy tính, đèn LED, TV,… đều phát ra ánh sáng xanh tím có hại. Mỗi nguy hiểm không nằm ở cường độ tuyệt đối, mà ở 2 yếu tố: cự ly gần (nhìn màn hình ở khoảng cách gần mắt) và thời gian kéo dài (sử dụng trong nhiều giờ). Sự kết hợp này biến các thiết bị điện tử thành nguồn phơi nhiễm ánh sáng xanh có hại chính trong cuộc sống hiện đại.

4. Ánh sáng xanh có tác dụng gì?

Ánh sáng xanh có lợi mang nhiều tác dụng tích cực đối với sức khỏe và đời sống con người khi được tiếp xúc ở mức độ hợp lý. Một số lợi ích có thể kể đến như:

• Kích thích sản sinh serotonin giúp nâng cao tinh thần, cải thiện tâm trạng và tăng cường sự tập trung.
• Điều chỉnh nhịp sinh học.
• Giảm chứng trầm cảm theo mùa.
• Cải thiện tâm sinh lý.

Đối với trẻ em, ánh sáng xanh tự nhiên còn hỗ trợ sự phát triển của mắt và thị giác, giúp giảm nguy cơ mắc cận thị sớm. Hơn nữa, chúng cũng kích thích hoạt động của não bộ, cải thiện khả năng ghi nhớ và nhận thức.

Tôi đã nghiên cứu mọi thứ về ánh sáng xanh và đây là thông tin bạn cần biết:

• Tròng kính chống ánh sáng xanh là gì? Bật mí 5 tác dụng quan trọng
• Có nên đeo kính chống ánh sáng xanh? Thực hư về hiệu quả
• Tròng kính Blue Control và Blue Cut là gì? Nên dùng loại nào?

3 Tác hại khôn lường về ánh sáng xanh tím mà bạn không thể xem thường

Theo thống kê của IPSOS for Essilor, có tới:

• 40% số người được hỏi cho biết họ cảm thấy khó chịu vì độ sáng của màn hình.
• 3/4 số người dùng máy tính phàn nàn về tình trạng mỏi mắt.
• 65% số người được hỏi cho biết họ bị đau đầu khi tiếp xúc thường xuyên với thiết bị điện tử.

Vì vậy, ngoài tìm hiểu ánh sáng xanh có tác dụng gì, chúng ta cũng cần biết những tác hại khôn lường mà chúng gây ra để có biện pháp bảo vệ hợp lý.

1. Tấn công trực diện: Hội chứng mỏi mắt kỹ thuật số

Có bao giờ bạn tự hỏi tại sao chỉ sau vài giờ làm việc với máy tính, đôi mắt lại trở nên cay xè, mỏi nhừ và đầu đau âm ỉ? Đó không phải là cảm giác mệt mỏi thông thường. Đó là lời kêu cứu đầu tiên của đôi mắt khi bị Hội chứng thị giác màn hình tấn công.

Thủ phạm chính là ánh sáng xanh tím từ màn hình. Vì có năng lượng cao và bước sóng khó nắm bắt, nó buộc mắt bạn phải “gồng mình” điều tiết liên tục chỉ để nhìn rõ. Việc này cũng giống như bắt một bó cơ phải nâng tạ nặng trong nhiều giờ liền – sớm muộn gì nó cũng sẽ kiệt sức.

Và bạn không hề đơn độc. Một báo cáo từ Hội đồng Thị lực Hoa Kỳ đã chỉ ra một sự thật đáng báo động: cứ 3 người thì có đến 2 người đang phải chịu đựng các triệu chứng này hàng ngày – từ khô mắt, nhìn mờ cho đến những cơn đau đầu dai dẳng.

Đừng xem thường những dấu hiệu này! Đây không chỉ là sự khó chịu tạm thời. Nó đang âm thầm bào mòn hiệu suất công việc, giết chết sự tập trung và biến mỗi ngày của bạn trở nên kém năng suất hơn. Để mặc kệ nó, bạn đang cho phép kẻ thù này phá hoại sức khỏe và sự nghiệp của mình từng chút một.

2. Phá huỷ từ bên trong: Gây tổn thương tế bào võng mạc

Nếu Hội chứng Thị giác màn hình là cuộc tấn công từ bên ngoài, thì đây mới là sự phá huỷ thực sự từ bên trong. Ánh sáng xanh tím nguy hiểm ở chỗ nó không chỉ dừng lại ở bề mặt. Nó là một trong số ít các loại ánh sáng có thể xuyên thủng các lớp phòng ngự của mắt để tấn công trực tiếp vào võng mạc – bộ phận nhạy cảm và quan trọng nhất quyết định thị lực của bạn.

Nghiên cứu mới nhất năm 2025 trên tạp chí khoa học uy tín Frontiers in Pharmacology đã chỉ ra một sự thật rùng rợn: ánh sáng xanh gây ra stress oxy hóa, một quá trình tương tự như kim loại bị gỉ sét, làm cho các tế bào võng mạc khỏe mạnh bị viêm và dần dần chết” đi.

Hậu quả? Bạn không chỉ đối mặt với nguy cơ đục thủy tinh thể hay khô mắt thông thường. Tệ hơn, bạn đang đứng trước ngưỡng cửa của Thoái hóa điểm vàng (AMD) – căn bệnh được mệnh danh là “kẻ đánh cắp thị lực thầm lặng”.

Điều đáng sợ nhất là gì? AMD không có cách chữa trị hoàn toàn. Nó sẽ từ từ xóa sổ tầm nhìn trung tâm của bạn, biến việc đọc sách, nhìn mặt người thân hay lái xe trở thành điều không thể. Một khi thị lực đã mất đi vì AMD, bạn sẽ không thể lấy lại được nữa.

3. Kẻ đánh cắp giấc ngủ

Ánh sáng xanh tím ức chế việc sản xuất melatonin – hormone quan trọng giúp điều chỉnh giấc ngủ. Khi lượng melatonin giảm, cơ thể khó nhận biết khi nào là thời điểm thích hợp để nghỉ ngơi, khiến chúng ta gặp khó khăn trong việc vào giấc và dễ thức dậy trong đêm.

Nghiên cứu từ Đại học Rush (2024) phát hiện rằng ô nhiễm ánh sáng ban đêm, đặc biệt là ánh sáng xanh từ đèn LED, có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer, đặc biệt ở người dưới 65 tuổi.

Trong khi đó với trẻ em chưa bước qua tuổi dậy thì, ánh sáng xanh tím có thể gây ức chế melatonin nhiều hơn gấp 2 lần cho với người trưởng thành. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến giấc ngủ ở độ tuổi này.

Về lâu dài, tình trạng mất ngủ hoặc ngủ không sâu có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, gây ra các vấn đề như mệt mỏi, suy giảm trí nhớ và tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh lý nghiêm trọng như suy giảm hệ miễn dịch, tim mạch,…

3 lớp khiên bảo vệ đôi mắt toàn diện trước ánh sáng xanh

Hơn 3 năm hoạt động trong ngành mắt kính, tiếp xúc với hàng nghìn khách hàng, Kính Hải Triều sẽ gợi ý cho bạn các biện pháp đơn giản sau đây để bảo vệ mắt hiệu quả.

1. Sử dụng tròng kính lọc ánh sáng xanh

Loại tròng kính này có lớp phủ đặc biệt giúp lọc bớt ánh sáng xanh tím có hại phát ra từ các thiết bị điện tử. Nhờ đó, mắt sẽ đỡ phải điều tiết nhiều khi làm việc trong thời gian dài, hạn chế mỏi, khô hay đau nhức mắt.

Trong khi bạn đang đọc bài viết này, ánh sáng xanh tím từ màn hình có thể đang âm thầm tấn công võng mạc của bạn. Đừng đợi đến khi mắt mỏi, khô hay nhức đầu mới hành động.

Tại Kính Hải Triều, ngày càng nhiều khách hàng quan tâm và lựa chọn tròng kính lọc ánh sáng xanh nhờ những công dụng tuyệt vời của chúng. Những thương hiệu nổi tiếng như ZEISS, Essilor hay Rodenstock thường được ưa chuộng, với các công nghệ tiên tiến như BlueGuard, Light Scan hay Blue UV Capture.

Anh Nam (30 tuổi, TPHCM) cho biết: “Là một lập trình viên, tôi phải làm việc với màn hình máy tính 8 tiếng mỗi ngày và có khi hơn. Nhiều lúc tôi gặp phải tình trạng mỏi và nhức mắt rất khó chịu, nên tôi quyết định chăm lo sức khỏe của bản thân bằng cách đầu tư tròng kính lọc ánh sáng xanh.”

2. Bật chế độ lọc ánh sáng xanh trên thiết bị điện tử

Hầu hết các thiết bị điện tử hiện đại đều tích hợp chế độ lọc ánh sáng xanh, thường được gọi là “Night Shift” hoặc “Chế độ ban đêm.” Chế độ này giúp giảm lượng ánh sáng có hại phát ra bằng cách thay đổi màn hình sang màu ấm hơn, dịu hơn.

Bạn nên bật chế độ này vào buổi tối hoặc khi sử dụng thiết bị trong thời gian dài để giảm mỏi mắt và duy trì chất lượng giấc ngủ.

3. Giảm thời lượng sử dụng thiết bị điện tử

Dành quá nhiều thời gian tiếp xúc với màn hình là một trong những nguyên nhân chính gây ra hội chứng mỏi mắt kỹ thuật số. Bạn nên áp dụng quy tắc 20-20-20: cứ mỗi 20 phút nhìn màn hình, hãy nhìn ra xa khoảng 20 feet (6 mét) trong ít nhất 20 giây. Phương pháp này giúp mắt được thư giãn, giảm căng thẳng và hạn chế nguy cơ tăng độ.

Ngoài ra, nên cố gắng hạn chế sử dụng các thiết bị điện tử vào buổi tối, nhất là trước khi đi ngủ để hạn chế nguy cơ mất ngủ và bảo vệ thị lực.

Trên đây là những thông tin về ánh sáng xanh là gì và tác dụng, tác hại mà loại ánh sáng này mang lại. Hy vọng những thông tin mà Kính Hải Triều cung cấp có thể giúp ích cho bạn. Đừng quên áp dụng các phương pháp bảo vệ để nâng cao sức khoẻ mắt và chất lượng giấc ngủ nhé!

Việt Quỳnh