Khoảng cách đồng tử (PD) là gì? Vai trò, phương pháp đo

Bạn có biết: chỉ cần sai lệch 2mm khoảng cách đồng tử, chiếc kính hàng triệu của bạn có thể vô tác dụng? Đừng để sự mờ nhòe và nhức đầu âm thầm phá hỏng đôi mắt mỗi ngày.

MỤC LỤC › Chuyên gia giải đáp: Khoảng cách đồng tử là gì? › Tầm quan trọng của khoảng cách đồng tử › Các phương pháp đo khoảng cách đồng tử 1. Đo khoảng cách đồng tử xa (Distance PD) 2. Đo khoảng cách đồng tử gần (Near PD) 3. Đo khoảng cách đồng tử một mắt (Monocular PD) › Lưu ý đặc biệt: PD cho kính đa tròng và độ cận cao 1. Độ cận càng cao, sai lệch PD càng nguy hiểm 2. Tại sao PD Kép (Monocular PD) là bắt buộc cho kính đa tròng? › Tổng hợp các câu hỏi thường gặp và lời giải đáp chi tiết 1. PD có thay đổi theo thời gian không? 2. Kính không độ/kính râm có cần đo khoảng cách đồng tử không? 3. PD trung bình khoảng bao nhiêu? Có thể lấy làm chuẩn khi cắt kính không? › Kính Hải Triều – Địa chỉ đo mắt chuẩn quốc tế

Chuyên gia giải đáp: Khoảng cách đồng tử là gì?

Là khoảng cách, được đo bằng đơn vị milimet (mm), tính từ tâm của đồng tử mắt này đến tâm của đồng tử mắt kia. Nói một cách đơn giản, đây là khoảng cách giữa hai con ngươi của bạn. Mỗi người có một chỉ số PD riêng biệt và đây là thông số bắt buộc phải có để sản xuất một cặp kính thuốc chính xác.

Tầm quan trọng của khoảng cách đồng tử

Mỗi tròng kính thuốc đều có một điểm duy nhất gọi là tâm quang học (optical center). Đây là điểm cho tầm nhìn sắc nét và tự nhiên nhất. Mục tiêu của việc đo PD là để đảm bảo tâm quang học của tròng kính được đặt thẳng hàng một cách hoàn hảo với tâm đồng tử của người đeo.  

Theo một nghiên cứu được công bố trên Thư viện Y khoa Quốc gia Hoa Kỳ, khi tâm quang học không thẳng hàng với đồng tử, các tia sáng đi qua kính sẽ bị bẻ cong, dẫn đến hiện tượng mờ hoặc méo hình. Tình trạng này nếu kéo dài sẽ gây ra một loạt hệ quả tiêu cực:  

• Mỏi mắt và nhức đầu: Mắt phải làm việc nhiều hơn để điều chỉnh và hợp nhất hình ảnh, gây ra căng thẳng và đau đầu.  
• Biến dạng thị giác: Sai lệch PD gây ra “hiệu ứng lăng kính không mong muốn”, làm hình ảnh bị dịch chuyển, ảnh hưởng đến khả năng nhận thức chiều sâu, đặc biệt nguy hiểm khi lái xe hoặc chơi thể thao.  
• Giảm hiệu quả của kính: Một cặp kính dù có đơn độ chính xác đến đâu cũng sẽ không phát huy hết tác dụng nếu PD bị sai.

Các phương pháp đo khoảng cách đồng tử

Tùy vào mục đích sử dụng kính (nhìn xa, nhìn gần hay đa tròng), khoảng cách đồng tử sẽ được đo theo những cách khác nhau để đảm bảo tròng kính được căn chỉnh chính xác với trục nhìn của từng mắt.

1. Đo khoảng cách đồng tử xa (Distance PD)

Đây là phép đo PD tiêu chuẩn, được sử dụng cho hầu hết các loại kính, bao gồm kính đơn tròng nhìn xa, kính hai tròng và kính đa tròng. Phép đo này được thực hiện khi mắt nhìn thẳng vào một vật ở xa (thường là từ 3-6 mét).

Tại các trung tâm mắt kính uy tín như Kính Hải Triều, kỹ thuật viên sẽ sử dụng thiết bị chuyên dụng gọi là máy đo PD kỹ thuật số (digital pupillometer). Thiết bị này có độ chính xác cực cao, loại bỏ các sai số và cho ra kết quả đáng tin cậy nhất.

2. Đo khoảng cách đồng tử gần (Near PD)

Khi chúng ta thực hiện các tác vụ ở cự ly gần như đọc sách hay dùng điện thoại, hai mắt có xu hướng quy tụ vào trong, làm cho khoảng cách giữa hai đồng tử hẹp lại. Do đó, PD nhìn gần luôn nhỏ hơn PD nhìn xa.

Thông số này được sử dụng riêng để sản xuất kính đọc sách hoặc kính chuyên dụng cho công việc văn phòng. Ví dụ, nếu PD nhìn xa của bạn là 63mm, thì PD nhìn gần sẽ là 60mm.

3. Đo khoảng cách đồng tử một mắt (Monocular PD)

Đây là phương pháp đo mang lại độ chính xác cao nhất, còn được gọi là PD kép (Dual PD). Thay vì đo tổng khoảng cách giữa hai đồng tử, Monocular PD đo khoảng cách từ tâm của mỗi đồng tử đến trung tâm sống mũi.  Kết quả sẽ được ghi dưới dạng hai số, ví dụ: 32/31, trong đó số đầu tiên là của mắt phải và số thứ hai là của mắt trái.

Các chuyên gia nhãn khoa khuyến nghị sử dụng Monocular PD vì khuôn mặt con người hiếm khi đối xứng hoàn hảo. Việc đo riêng cho từng mắt đảm bảo mỗi tròng kính được định tâm một cách độc lập và chính xác tuyệt đối.

Lưu ý đặc biệt: PD cho kính đa tròng và độ cận cao

Đối với các đơn kính thông thường, một sai lệch nhỏ trong PD có thể chỉ gây khó chịu nhẹ. Tuy nhiên, với các loại kính phức tạp, độ chính xác của PD là yếu tố sống còn, quyết định cặp kính có thể sử dụng được hay không.

1. Độ cận càng cao, sai lệch PD càng nguy hiểm

Nguyên tắc rất đơn giản: độ khúc xạ của bạn càng cao, tác động tiêu cực của việc sai lệch PD càng lớn. Theo các chuyên gia, hiệu ứng lăng kính gây ra bởi sai lệch PD sẽ bị khuếch đại lên nhiều lần với những người có độ cận, viễn hoặc loạn thị cao.

Một sai lệch 2mm trên đơn kính -1.00 diop có thể không đáng kể, nhưng trên đơn kính -8.00 diop, nó có thể tạo ra hiệu ứng lăng kính mạnh đến mức gây nhìn đôi và mất thăng bằng.

2. Tại sao PD Kép (Monocular PD) là bắt buộc cho kính đa tròng?

Kính đa tròng (Progressive Lenses) tích hợp nhiều vùng nhìn (xa, trung gian, gần) trên cùng một tròng kính. Các vùng nhìn này được kết nối qua một “hành lang thị giác” (visual corridor) rất hẹp. Để kính hoạt động đúng, đồng tử của người đeo phải di chuyển chính xác dọc theo hành lang này.

Đây là lý do tại sao việc sử dụng PD Kép (Monocular PD) là yêu cầu bắt buộc khi làm kính đa tròng. Nếu chỉ sử dụng PD đơn và khuôn mặt có sự bất đối xứng nhẹ, đồng tử sẽ bị lệch ra khỏi hành lang, dẫn đến hiện tượng hình ảnh bị méo mó, gây chóng mặt và khiến người đeo không thể sử dụng được vùng nhìn trung gian và nhìn gần.

Tổng hợp các câu hỏi thường gặp và lời giải đáp chi tiết

Để giúp bạn hiểu rõ hơn về thông số quan trọng này, Kính Hải Triều đã tổng hợp và giải đáp những câu hỏi thường gặp nhất về khoảng cách đồng tử.

1. PD có thay đổi theo thời gian không?

Có, nhưng chủ yếu thay đổi ở trẻ em. Ở người lớn, PD ổn định từ sau 18–20 tuổi. Ở trẻ em và thiếu niên, PD có thể thay đổi theo sự phát triển của hộp sọ và khuôn mặt.

2. Kính không độ/kính râm có cần đo khoảng cách đồng tử không?

Không. PD là một phép đo quang học chỉ cần thiết cho việc sản xuất kính thuốc (kính có độ). Nếu bạn mua kính không độ để bảo vệ mắt hoặc kính râm thời trang không có độ, bạn không cần đến chỉ số PD.

3. PD trung bình khoảng bao nhiêu? Có thể lấy làm chuẩn khi cắt kính không?

Theo Hiệp hội nhãn khoa Hoa Kỳ (AOA), PD trung bình như sau:

• Nam giới trưởng thành: 64–66mm
• Nữ giới trưởng thành: 61–63mm
• Trẻ em: 51–58mm

Tuy nhiên, KHÔNG nên lấy số trung bình làm chuẩn khi cắt kính.
Chỉ cần sai lệch 1–2mm cũng ảnh hưởng lớn đến chất lượng thị lực, nhất là với người có độ cận > -3.00 hoặc dùng kính đa tròng.

Kính Hải Triều – Địa chỉ đo mắt chuẩn quốc tế

Quy trình đo mắt tại Kính Hải Triều không đơn thuần chỉ là xác định độ cận. Thay vào đó, đó là một quy trình chuyên sâu kéo dài 30 – 45 phút để hiểu rõ và chăm sóc đôi mắt bạn.

• Thời gian tư vấn chi tiết: Chuyên viên sẽ dành thời gian lắng nghe về thói quen, lối sống và những vấn đề thị lực bạn đang gặp phải, từ đó đưa ra giải pháp cá nhân hóa.
• Chỉn chu từng bước: Quy trình 12 bước được thực hiện tỉ mỉ, kết hợp máy đo hiện đại với kinh nghiệm của chuyên gia để tinh chỉnh từng thông số nhỏ nhất.

Một điểm khác biệt lớn tại Kính Hải Triều là việc đo khoảng cách đồng tử (PD) vô cùng chính xác, một bước quan trọng nhưng thường bị bỏ qua. Việc này đảm bảo tâm kính được đặt đúng trước tâm đồng tử, giúp bạn nhìn rõ nét, không bị méo hình và tránh được các triệu chứng khó chịu như chóng mặt, nhức đầu.

Đừng để một sai sót nhỏ về thông số kỹ thuật ảnh hưởng đến sức khỏe đôi mắt và trải nghiệm của bạn. Hãy đến với Kính Hải Triều để trải nghiệm quy trình đo mắt chuẩn quốc tế và sở hữu cặp kính dành riêng cho bạn.

Trà My