Các mức độ cận thị: 4 cấp độ cần biết, cách tính, phòng ngừa

Đừng đợi đến khi cận thị 10 độ mới hối hận. Việc xác định chính xác các mức độ cận thị ngay từ hôm nay không chỉ cứu đôi mắt, mà còn tránh được 5 biến chứng nguy hiểm.

MỤC LỤC › Các mức độ cận thị là gì và cách tính? › Phân loại các mức độ cận thị và đặc điểm 1. Cận thị nhẹ (dưới -3.00D) 2. Cận thị trung bình (-3.25 đến -6.00D) 3. Cận thị nặng (-6.25 đến -10.00D) 4. Cận thị cực đoan (trên -10.25D) › Phân tích 4 yếu tố nguy cơ làm tăng độ cận thị 1. Di truyền 2. Thói quen sinh hoạt không khoa học 3. Thời gian dùng thiết bị điện tử quá nhiều 4. Thiếu ánh sáng khi học tập, làm việc › Chuyên gia chia sẻ: 5 cách phòng ngừa cận thị hiệu quả 1. Đeo kính đúng độ, đúng thời điểm 2. Tập luyện mắt và thể dục thường xuyên 3. Tăng cường ánh sáng tự nhiên và tư thế ngồi 4. Ăn uống bổ sung vitamin tốt cho mắt 5. Khám mắt định kỳ › Cùng chuyên gia tháo gỡ mọi thắc mắc 1. Độ cận thị có giảm được không? 2. Biến chứng của cận thị › Kiểm tra thị lực miễn phí – Đặt lịch ngay tại Kính Hải Triều

Các mức độ cận thị là gì và cách tính?

Mức độ cận thị là chỉ số thể hiện mức độ suy giảm khả năng nhìn xa của mắt, được đo bằng đơn vị Diop (D). Đây là thông số quan trọng trong việc xác định loại kính phù hợp và đánh giá tình trạng thị lực của người bị cận.

Cách tính: Độ cận thị được xác định thông qua các bài kiểm tra thị lực chuyên nghiệp bằng bảng đo thị lực và các thiết bị đo khúc xạ tự động. Kết quả được biểu thị bằng số âm. Ví dụ, −2.00D có nghĩa là bạn bị cận 2 độ.

Phân loại các mức độ cận thị và đặc điểm

Không phải các mức độ cận thị đều giống nhau. Việc phân loại các cấp độ cận thị giúp các chuyên gia nhãn khoa đánh giá được các mức độ cận thị nghiêm trọng, nguy cơ tiềm ẩn và đưa ra phương pháp điều chỉnh phù hợp nhất. Cùng Kính Hải Triều tìm hiểu xem bạn đang ở các mức độ cận thị nào nhé.

Dựa trên chỉ số Diop, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các hiệp hội nhãn khoa phân loại cận thị thành 4 cấp độ chính:

1. Cận thị nhẹ (dưới -3.00D)

Đây là mức độ phổ biến nhất, thường ít gây ra các vấn đề nghiêm trọng về cấu trúc nhãn cầu.

• Đặc điểm: Người bệnh chỉ cảm thấy khó khăn khi nhìn xa, nhưng nhìn gần vẫn rõ.
• Nguy cơ: Rủi ro biến chứng võng mạc thấp.
• Giải pháp: Đeo kính khi cần nhìn xa (lái xe, xem phim, học bài trên lớp). Tiến sĩ David Allamby, một chuyên gia nhãn khoa hàng đầu tại Anh, thường trấn an bệnh nhân ở mức độ này rằng “Cận thị nhẹ chủ yếu là bất tiện chứ không phải bệnh lý nguy hiểm nếu được kiểm soát tốt.”

2. Cận thị trung bình (-3.25 đến -6.00D)

Đây là giai đoạn cần được quan tâm hơn vì nó bắt đầu kéo theo một số thay đổi nhất định ở nhãn cầu.

• Đặc điểm: Thị lực giảm đáng kể cả khi nhìn xa và nhìn trung bình.
• Nguy cơ: Rủi ro mắc các bệnh lý như thoái hóa võng mạc ngoại vi bắt đầu tăng lên. Nghiên cứu của Tạp chí Nhãn khoa Hoa Kỳ (Ophthalmology) chỉ ra rằng, nguy cơ bong võng mạc ở nhóm cận thị trung bình cao hơn gấp 3-4 lần so với người không cận.
• Giải pháp: Cần đeo kính thường xuyên để đảm bảo thị lực tốt nhất, đồng thời phải khám mắt định kỳ hằng năm.

3. Cận thị nặng (-6.25 đến -10.00D)

Khi độ cận vượt qua −6.00D, nhãn cầu thường đã bị kéo dài đáng kể, đây là một yếu tố nguy cơ nghiêm trọng.

• Đặc điểm: Thị lực rất kém ngay cả khi nhìn gần, phụ thuộc hoàn toàn vào kính.
• Nguy cơ: Đây là mức độ cần theo dõi sát sao. Hội đồng Nhãn khoa Quốc tế (ICO) cảnh báo rằng, cận thị nặng có nguy cơ cao phát triển các biến chứng như tăng nhãn áp (glaucoma), đục thủy tinh thể sớm và đặc biệt là thoái hóa hắc mạc – võng mạc cận thị.
• Giải pháp: Khám mắt 6 tháng/lần, chụp OCT (Chụp cắt lớp quang học) võng mạc định kỳ để kiểm tra các tổn thương.

4. Cận thị cực đoan (trên -10.25D)

Cận thị cực đoan còn được gọi là cận thị bệnh lý.

• Đặc điểm: Thường đi kèm với những thay đổi cấu trúc nghiêm trọng bên trong mắt.
• Nguy cơ: Gần như chắc chắn sẽ phát triển các biến chứng võng mạc đe dọa thị lực, bao gồm tân mạch hắc mạc và bong võng mạc. Một nghiên cứu năm 2021 đăng trên The Lancet khẳng định rằng, cận thị cực đoan là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa có thể phòng ngừa được trên thế giới.
• Giải pháp: Cần được quản lý và theo dõi bởi các chuyên gia võng mạc. Việc sử dụng kính áp tròng chỉnh hình giác mạc (Ortho-K) hoặc kính gọng chuyên dụng có thể được cân nhắc để làm chậm tiến triển.

Phân tích 4 yếu tố nguy cơ làm tăng độ cận thị

Liệu cận thị có phải là “án tử” di truyền không thể thay đổi, hay chúng ta vẫn còn quyền kiểm soát nó? Thực tế là sự tăng độ cận thị là kết quả của sự giao thoa phức tạp giữa yếu tố di truyền và thói quen sinh hoạt. Nắm bắt được 4 yếu tố nguy cơ dưới đây sẽ giúp bạn chủ động loại bỏ những “kẻ thù” thầm lặng đang làm tăng độ kính của mình.

Cận thị tăng nhanh là khi độ cận tăng lên ≥−0.50D mỗi năm. Sự tiến triển này do 4 yếu tố sau chi phối:

1. Di truyền

Theo nghiên cứu công bố trên Nature Genetics, nếu một phụ huynh bị cận, nguy cơ con mắc cận tăng gấp 2–3 lần. Con số này tăng lên đến 6 lần nếu cả hai phụ huynh đều bị cận.

Tuy nhiên, gen không phải là yếu tố quyết định tuyệt đối bạn bị cận thị, mà chỉ làm tăng khả năng mắc cận thị.

2. Thói quen sinh hoạt không khoa học

Sai tư thế và khoảng cách: Cúi quá sát sách vở, nằm đọc sách hoặc dùng điện thoại ở cự ly gần (dưới 30cm).

Không cho mắt nghỉ ngơi: Nhìn chằm chằm vào màn hình hoặc sách vở liên tục trong nhiều giờ.

3. Thời gian dùng thiết bị điện tử quá nhiều

Ánh sáng xanh từ các thiết bị số là nguyên nhân phổ biến gây mỏi mắt kỹ thuật số và làm tăng nguy cơ cận thị.

Theo Hiệp hội Nhãn khoa Hoa Kỳ (AAO). Với đặc tính bước sóng ngắn và năng lượng cao, ánh sáng xanh có thể xuyên qua các lớp lọc của mắt và ảnh hưởng trực tiếp đến võng mạc.

4. Thiếu ánh sáng khi học tập, làm việc

Học tập và làm việc trong môi trường thiếu sáng buộc mắt phải điều tiết nhiều hơn để nhìn rõ, đồng tử phải giãn to hơn, làm tăng áp lực lên toàn bộ hệ thống thị giác. 

Một nghiên cứu của Đại học Sydney đã chứng minh rằng, việc thiếu tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên ngoài trời là một yếu tố nguy cơ lớn gây ra cận thị ở trẻ em. 

Ánh sáng mặt trời kích thích giải phóng dopamine trong võng mạc, một chất dẫn truyền thần kinh có tác dụng ức chế sự phát triển dài ra của trục nhãn cầu – nguyên nhân chính của cận thị.

Chuyên gia chia sẻ: 5 cách phòng ngừa cận thị hiệu quả

Mặc dù không thể “chữa khỏi” hoàn toàn cận thị bằng các phương pháp tự nhiên, việc áp dụng một lối sống khoa học có thể giúp kiểm soát và làm chậm quá trình tăng độ một cách hiệu quả. Dưới đây là những lời khuyên từ các chuyên viên khúc xạ tại Kính Hải Triều.

1. Đeo kính đúng độ, đúng thời điểm

Đeo kính thấp hơn độ thật hoặc không đeo kính khi cần thiết sẽ buộc mắt phải điều tiết quá mức, gây mỏi mắt và có thể khiến độ cận tăng nhanh hơn. 

Ngược lại, đeo kính đúng độ giúp mắt nhìn rõ nét mà không cần gắng sức, tạo điều kiện tốt nhất cho thị giác.

2. Tập luyện mắt và thể dục thường xuyên

Cũng giống như các cơ bắp khác trên cơ thể, cơ mắt cũng cần được “tập thể dục”. Một số bài tập đơn giản nhưng hiệu quả giúp cải thiện khả năng điều tiết và giảm mỏi mắt:

• Nhìn xa – nhìn gần: Luân phiên nhìn một vật ở gần (30cm) và xa (5–6m), mỗi lần 10–15 giây, lặp lại 10 lần
• Đảo mắt theo vòng tròn: Nhìn theo chiều kim đồng hồ rồi ngược lại, mỗi hướng 10 vòng
• Chớp mắt chậm – sâu: Kích thích tuyến lệ, giảm khô mắt do dùng thiết bị điện tử

3. Tăng cường ánh sáng tự nhiên và tư thế ngồi

Hãy đảm bảo góc học tập và làm việc luôn đủ sáng, ưu tiên ánh sáng tự nhiên. Ví dụ: bạn có thể đặt bàn học gần cửa sổ.

Giữ khoảng cách từ mắt đến sách vở hoặc màn hình máy tính khoảng 30-40cm và ngồi thẳng lưng để giảm áp lực lên mắt và cột sống.

4. Ăn uống bổ sung vitamin tốt cho mắt

Một chế độ dinh dưỡng cân bằng có vai trò hỗ trợ sức khỏe mắt từ bên trong. Các chất dinh dưỡng quan trọng bao gồm:

• Vitamin A: Cần thiết cho sức khỏe võng mạc, có nhiều trong cà rốt, khoai lang, bí ngô.
• Lutein và Zeaxanthin: Là các chất chống oxy hóa mạnh, giúp lọc ánh sáng xanh, có nhiều trong các loại rau lá xanh đậm như cải bó xôi, cải xoăn.
• Omega-3: Giúp giảm khô mắt, có nhiều trong cá hồi, cá trích, quả óc chó.
• Vitamin C và E: Chống oxy hóa, bảo vệ tế bào mắt, có trong cam, quýt, các loại hạt.

5. Khám mắt định kỳ

Đây là một trong những cách đơn giản nhưng hiệu quả để phát hiện sớm và kiểm soát các vấn đề về thị lực, đặc biệt là cận thị. Việc chủ động theo dõi sức khỏe mắt nên được thực hiện đều đặn ở cả người lớn và trẻ em.

Theo khuyến nghị của Viện Mắt Quốc gia Hoa Kỳ (NEI):

• Người lớn nên khám mắt tổng quát ít nhất 1–2 năm một lần để kiểm soát các thay đổi về thị lực theo tuổi tác.
• Trẻ em cần được kiểm tra thị lực mỗi 6 tháng hoặc theo chỉ định của bác sĩ nhãn khoa, nhằm phát hiện sớm tật khúc xạ và can thiệp kịp thời.

Cùng chuyên gia tháo gỡ mọi thắc mắc

Đừng để những hiểu lầm phổ biến khiến bạn chủ quan với thị lực. Dưới đây là giải đáp ngắn gọn, chính xác từ chuyên gia.

1. Độ cận thị có giảm được không?

Cận thị không thể tự giảm hoặc phục hồi hoàn toàn tự nhiên. Bởi đây là tật khúc xạ liên quan đến cấu trúc nhãn cầu đã bị kéo dài, khiến ánh sáng không hội tụ đúng trên võng mạc.

2. Biến chứng của cận thị

Cận thị, đặc biệt từ -6.00 độ trở lên, không chỉ gây mờ mắt mà còn tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm như:

• Bong võng mạc: Nguy cơ cao do võng mạc bị kéo căng – có thể gây mù nếu không xử lý kịp.
• Thoái hóa hoàng điểm: Làm mờ vùng nhìn trung tâm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị lực.
• Tăng nhãn áp (glôcôm): Gây tổn thương thần kinh thị giác, tiến triển âm thầm, khó phát hiện sớm.
• Đục thủy tinh thể sớm: Xuất hiện sớm hơn ở người cận nặng, gây mờ mắt toàn phần.
• Giảm chất lượng sống: Gây mỏi mắt, đau đầu, hạn chế học tập – làm việc, đặc biệt với người trẻ.

Kiểm tra thị lực miễn phí – Đặt lịch ngay tại Kính Hải Triều

Đừng xem việc đo mắt chỉ là tìm ra một con số. Tại Kính Hải Triều, chúng tôi xem đây là một buổi tư vấn sức khỏe thị lực toàn diện 1:1. Đây là cơ hội để bạn đối thoại trực tiếp với chuyên viên khúc xạ, người sẽ trở thành “bác sĩ riêng” cho đôi mắt của bạn.

Trải nghiệm quy trình đo mắt MIỄN PHÍ tại Kính Hải Triều, bạn sẽ nhận được gì?

• Trang thiết bị hiện đại: 100% thiết bị đo mắt nhập khẩu trực tiếp từ Nhật, Pháp như Nidek, Essilor trị giá hàng tỷ đồng. Máy móc tự động 100%.
• Quy trình đo thị lực 12 bước: Tiêu chuẩn quốc tế, do kỹ thuật viên tốt nghiệp Chính quy tại những trường Đại học Y khoa hàng đầu thực hiện.
• Tư vấn chuyên sâu từ chuyên gia: Đội ngũ kỹ thuật viên khúc xạ giàu kinh nghiệm sẽ dành thời gian lắng nghe nhu cầu, thói quen sinh hoạt để tư vấn 1:1 giải pháp tròng kính tối ưu nhất, không chỉ đúng độ mà còn phù hợp hoàn hảo với lối sống và ngân sách của bạn.

Trong thời đại công nghệ phát triển mạnh mẽ, đôi mắt phải làm việc liên tục trước màn hình điện thoại, máy tính, khiến cận thị ngày càng phổ biến và xuất hiện ở độ tuổi trẻ hơn. Cận thị không chỉ làm giảm chất lượng cuộc sống mà còn tiềm ẩn nguy cơ biến chứng nguy hiểm nếu không được kiểm soát kịp thời.

Việc hiểu rõ các mức độ cận thị của mình và lựa chọn phương pháp chăm sóc, điều chỉnh phù hợp chính là chìa khóa giúp bảo vệ thị lực lâu dài.

Đừng chờ đến khi mắt mờ mới hành động, hãy đến Kính Hải Triều để được kiểm tra thị lực miễn phí và tư vấn giải pháp tốt nhất cho đôi mắt của bạn.

Trà My