Tầm nhìn ban đêm là gì? Vai trò và những yếu tố ảnh hưởng

Tầm nhìn ban đêm tốt là một trong những yêu cầu bắt buộc để đảm bảo an toàn khi tham gia giao thông. Vậy vai trò và cách hoạt động của tầm nhìn ban đêm là gì?

MỤC LỤC › Tầm nhìn ban đêm là gì? Yếu tố bắt buộc khi lái xe › Cách mắt điều chỉnh để nhìn mọi vật trong bóng tối › 4 yếu tố chính ảnh hưởng đến tầm nhìn ban đêm 1. Yếu tố môi trường 2. Các vấn đề khúc xạ 3. Bệnh quáng gà 4. Yếu tố tuổi tác

Tầm nhìn ban đêm là gì? Yếu tố bắt buộc khi lái xe

Tầm nhìn ban đêm là khả năng mắt thích nghi và nhìn rõ trong điều kiện ánh sáng yếu hoặc bóng tối. Tuy nhiên, khi này mắt không thể nhận diện rõ ràng các màu sắc mà chỉ thấy được mức độ sáng tối và phân biệt các vật dựa trên sắc độ từ trắng đến xám đen.

Thị lực ban đêm đóng vai trò rất quan trọng trong việc bảo vệ an toàn và hỗ trợ các hoạt động hàng ngày, đặc biệt là khi tham gia giao thông. Nó giúp tài xế nhận diện rõ các phương tiện khác, biển báo hay chướng ngại vật trên đường, từ đó giảm thiểu nguy cơ tai nạn khi lái xe vào ban đêm hoặc trong điều kiện thiếu sáng.

Đo mắt định kỳ với quy trình cá nhân hoá 12 bước tại Kính Hải Triều để phát hiện sớm các vấn đề ảnh hưởng đến tầm nhìn ban đêm.

Cách mắt điều chỉnh để nhìn mọi vật trong bóng tối

Khả năng nhìn trong bóng tối chủ yếu phụ thuộc vào hai bộ phận là võng mạc và mống mắt:

• Võng mạc: Chứa hai loại tế bào cảm quang là tế bào nón (giúp nhận biết màu sắc và chi tiết trong điều kiện ánh sáng mạnh) và tế bào que (cực kỳ nhạy cảm với ánh sáng yếu và hỗ trợ tốt cho tầm nhìn ngoại vi). Khi ở trong môi trường tối, phần lớn tế bào que sẽ hoạt động để giúp bạn nhìn rõ hơn. Tuy nhiên tế bào que không xử lý được màu sắc nên thị lực ban đêm chỉ có các tông trắng đen.
• Mống mắt: Có các cơ giúp thu hẹp hoặc mở rộng đồng tử để điều chỉnh lượng ánh sáng đi vào mắt. Trong điều kiện ánh sáng yếu, đồng tử sẽ được mở rộng để thu nhận nhiều ánh sáng hơn, hỗ trợ võng mạc hoạt động hiệu quả và nhìn rõ xung quanh.

Ngoài ra, mắt cần một lúc để hoàn toàn nhìn rõ khi chuyển từ điều kiện sáng sang tối. Khoảng thời gian này gọi là sự thích nghi với bóng tối, và nó có thể kéo dài từ vài giây đến vài phút tùy thuộc vào độ sáng trước đó và khả năng hoạt động của mắt.

4 yếu tố chính ảnh hưởng đến tầm nhìn ban đêm

Khả năng thị lực ban đêm của mắt không phải lúc nào cũng ổn định, mà có thể bị tác động bởi nhiều yếu tố khác nhau.

1. Yếu tố môi trường

Các điều kiện môi trường xung quanh như ánh sáng chói loá từ đèn pha xe, biển quảng cáo hay đèn đường có thể làm giảm khả năng nhận diện vật thể. Hiện nay, tình trạng ô nhiễm ánh sáng tại nhiều thành phố lớn rất đáng báo động, dễ gây hiện tượng lóa mắt và làm rối loạn khả năng nhìn rõ trong bóng tối.

Bên cạnh đó, những yếu tố thời tiết như mưa, sương mù hoặc bụi sẽ làm giảm lượng ánh sáng phản chiếu, ảnh hưởng trực tiếp đến thị lực ban đêm và buộc mắt phải điều tiết nhiều hơn để nhìn rõ.

2. Các vấn đề khúc xạ

Các vấn đề khúc xạ như cận thị, viễn thị và loạn thị là những nguyên nhân phổ biến làm suy giảm tầm nhìn ban đêm. Những rối loạn này ảnh hưởng trực tiếp đến cách mắt tập trung ánh sáng, từ đó khiến hình ảnh thu được bị mờ nhoè hoặc méo mó trong điều kiện ánh sáng yếu.

3. Bệnh quáng gà

Đây là tình trạng khiến người bệnh khó nhận diện vật thể hoặc định hướng trong môi trường tối. Nguyên nhân của bệnh phần lớn xuất phát từ việc thiếu hụt vitamin A – một dưỡng chất quan trọng giúp duy trì chức năng của các tế bào que trong võng mạc. Ngoài ra, các bệnh lý khác như viêm võng mạc sắc tố, đục thủy tinh thể, thoái hóa võng mạc hoặc vấn đề di truyền cũng có thể dẫn đến quáng gà.

4. Yếu tố tuổi tác

Tuổi tác là yếu tố tự nhiên ảnh hưởng đến thị lực ban đêm. Khi già đi, võng mạc và mống mắt sẽ hoạt động kém hiệu quả hơn, khiến mắt phản ứng chậm với sự thay đổi ánh sáng. Do đó, người lớn tuổi thường mất nhiều thời gian để thích nghi khi chuyển từ môi trường sáng sang tối, dẫn đến khó khăn khi thực hiện các hoạt động ban đêm như lái xe hoặc đi lại.

Tầm nhìn ban đêm đóng vai trò thiết yếu trong việc đảm bảo an toàn và nâng cao chất lượng cuộc sống. Hãy chú ý duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý, đo khám định kỳ và điều trị kịp thời các vấn đề về mắt để duy trì thị lực ban đêm tốt nhất.

Xem thêm các kiến thức thị giác hữu ích:

• Sự điều tiết của mắt có tác dụng gì? Định nghĩa và cơ chế
• Biến dạng thị giác là gì? Tầm ảnh hưởng, mức độ nghiêm trọng
• Thị trường mắt là gì? Phân loại và mức giới hạn thông thường

Việt Quỳnh